Cynk na przeziębienie – czy warto?

Cynk na przeziębienie — czy cynk do ssania może skrócić czas trwania przeziębienia i złagodzić jego objawy? Jak działa i jak go stosować?

Przeziębiona kobieta na kanapie.

Przeziębienie to jedna z najczęstszych dolegliwości sezonowych, która każdego roku dotyka miliony osób. W poszukiwaniu skutecznych metod łagodzenia objawów infekcji wiele osób sięga po suplementy, a jednym z nich jest cynk do ssania. Jak działa cynk na przeziębienie, czy faktycznie skraca czas trwania infekcji i jak go stosować bezpiecznie? W tym artykule wyjaśniam działanie cynku na przeziębienie, kiedy jest najskuteczniejszy oraz jak dobrać właściwą dawkę. Zaczynamy!

Spis treści

Cynk — właściwości

Ten niepozorny składnik odgrywa ogromną rolę i bez niego nasz organizm nie funkcjonowałby prawidłowo. O szczególnej roli cynku (Zn) mogą świadczyć charakterystyczne objawy w przypadku jego niedoboru, a także szereg ważnych funkcji, jakie pełni w organizmie. Cynk jest mikroskładnikiem, który reguluje pracę układu immunologicznego, nerwowego, pokarmowego i rozrodczego oraz wpływa na prawidłową strukturę włosów, skóry i paznokci. Brzmi poważnie, prawda?

Podsumowując, cynk w organizmie:

  • pełni funkcje regulacyjne, strukturalne i katalityczne,
  • jest składnikiem ponad 300 enzymów,
  • bierze udział w metabolizmie białek, tłuszczów i węglowodanów,
  • bierze udział w odczuwaniu smaku i zapachu,
  • uczestniczy w przemianach energetycznych,
  • bierze udział w metabolizmie alkoholu,
  • uczestniczy w syntezie i przemianach hormonów,
  • bierze udział w syntezie insuliny,
  • odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie błon śluzowych,
  • odpowiada za prawidłowy stan skóry, włosów i paznokci [1, 2, 3].

Wpływ cynku na układ odpornościowy

Cynk jest niezbędnym pierwiastkiem śladowym, który odgrywa kluczową rolę w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego. Jego udział w utrzymaniu zdrowego układu odpornościowego polega przede wszystkim na utrzymaniu integralności barier błonowych, zmniejszeniu stresu oksydacyjnego, ograniczeniu uwalniania cytokin prozapalnych i bezpośrednim działaniu przeciwwirusowym. Mówiąc prościej, jego rola polega na wspieraniu produkcji komórek odpornościowych oraz hamowaniu namnażania wirusów odpowiedzialnych za przeziębienie [4]. 

Ponieważ niedobór cynku jest dość powszechny, bo dotyka nawet 25% populacji w krajach rozwijających się, to bez wątpienia ma on wpływ na odporność przeciwwirusową [5]. Grupy szczególnie narażone na niedobór cynku to weganie, wegetarianie, kobiety w ciąży i dzieci [3, 4].

Przeczytaj także: Przeziębienie a witamina C. Czy rzeczywiście warto ją brać?

W jakich produktach jest cynk?

Co jeść, aby dostarczyć odpowiednią ilość cynku z dietą? Okazuje się, że wiele produktów spożywczych, które najprawdopodobniej regularnie goszczą na Twoim stole, zawiera w swoim składzie cynk. Co prawda najbogatszym źródłem cynku są owoce morza, a zwłaszcza ostrygi. Niemniej stosunkowo duże ilości cynku można dostarczyć, z takimi produktami jak: czerwone mięso, drób i podroby, nasiona roślin strączkowych (np. fasola), orzechy, produkty pełnoziarniste i niektóre produkty mleczne [6].

Warto zaznaczyć, że w produktach roślinnych takich jak pełnoziarniste zboża, rośliny strączkowe, orzechy czy nasiona występują fityniany — związki, które wiążą się z niektórymi składnikami mineralnymi, w tym z cynkiem, żelazem, magnezem i wapniem, i obniżają ich wchłanianie. Stąd przyjmuje się, że biodostępność cynku z produktów roślinnych jest niższa niż z produktów pochodzenia zwierzęcego [3, 6].

Przeczytaj także: Dieta w anemii z niedoboru żelaza. Jak uzupełnić niedobory żelaza?

Naturalne źródła cynku.

Cynk na przeziębienie — dlaczego warto?

Trudno powiedzieć, że cynk do ssania to preparat na odporność, ale warto z niego skorzystać, kiedy już zachorujemy. Cynk w postaci tabletek do ssania jest szczególnie popularny ze względu na swoją skuteczność. Działa on miejscowo na błonę śluzową gardła i nosa, co może przynieść ulgę w przypadku bólu gardła oraz kataru. W badaniach wykazano, że stosowanie cynku w tej formie może skrócić czas trwania przeziębienia [7].  W jednym z badań przyjmowanie cynku skróciło trwające od 15 do 17 dni przeziębienie o 8 dni, podczas gdy krótkie, 2-dniowe tylko o 1 dzień [8]. Niemniej średni czas trwania przeziębienia skraca się o 33% wyłącznie dzięki zastosowaniu preparatów z cynkiem [10].

To, co istotne, leczenie cynkiem należy rozpocząć w ciągu pierwszych 24-godzin objawów infekcji, chociaż skuteczność wykazano również dla terapii wdrożonej do 3-dnia okresu objawowego [7].

Cynk na przeziębienie — jak działa?

Co daje cynk na przeziębienie? Cynk może pomóc w skróceniu czasu trwania przeziębienia i złagodzeniu jego objawów, zwłaszcza jeśli jest przyjmowany na początku infekcji. Działa na przeziębienie głównie poprzez [4]:

  1. Hamowanie namnażania się wirusów – Jony cynku mogą blokować replikację wirusów, takich jak rinowirusy, które są najczęstszą przyczyną przeziębienia. Dzięki temu wirusy mają utrudnioną możliwość rozprzestrzeniania się w organizmie.
  2. Bezpośrednie działanie na błony śluzowe – Cynk przyjmowany w formie pastylek do ssania uwalnia jony bezpośrednio na błony śluzowe jamy ustnej i gardła. Powoduje to działanie miejscowe, które może ograniczać rozprzestrzenianie się infekcji w górnych drogach oddechowych.
  3. Wzmocnienie układu odpornościowego – Cynk wspiera funkcjonowanie układu odpornościowego, wpływając na produkcję i aktywność białych krwinek, które odgrywają kluczową rolę w obronie organizmu przed infekcjami.
  4. Działanie antyoksydacyjne – Cynk działa jako antyoksydant, co może wspierać organizm w walce z procesami zapalnymi wywołanymi przez infekcje wirusowe.

Cynk na przeziębienie — jaki wybrać?

Jaki cynk na przeziębienie? Najskuteczniejsze w walce z przeziębieniem formy cynku do ssania to [9]:

  • glukonian cynku,
  • octan cynku.

Te formy są najlepiej przyswajalne i wykazują największą skuteczność w łagodzeniu objawów przeziębienia. Dlatego szukając cynku do ssania na przeziębienie, wybierz glukonian lub octan cynku.

Niestety w wielu preparatach na rynku znajdziesz takie substancje pomocnicze jak mannitol, sorbitol, kwas winowy czy wodorowęglanu sodu. Jest to problematyczne, gdyż składniki te wiążą jony cynku w jamie ustnej i zmniejszają skuteczność preparatu [10].

Na ten moment na rynku jedyny cynk w tabletkach warty uwagi to Envil Gardło (lek!), ewentualnie Olimp Cynkovir Immuno (suplement).

Cynk na przeziębienie — jaka dawka?

Minimalna dawka cynku, dla której wykazano skuteczność w skracaniu czasu przeziębienia to 75 mg/dobę. W badaniach przeprowadzonych z preparatami zawierającymi niskie dawki cynku, czyli <75 mg/dobę, nie zaobserwowano skrócenia czasu przeziębienia. W przeciwieństwie do tego, cynk w dawce >75 mg/dzień istotnie skraca czas trwania choroby, przy czym w badaniach najczęściej stosowano dawkę 80 – 92 mg/dobę [7].

Jak przyjmować cynk na przeziębienie? Podsumowując, przyjmuj ~80 mg glukonianu lub octanu cynku, czyli 5 – 10 tabletek dziennie. Najlepiej przyjmować jedną tabletkę cynku regularnie co 2 godziny. Suplementację zacznij możliwie szybko od wystąpienia objawów, najlepiej do 24h od pierwszego kichnięcia.

Cynk na przeziębienie — jak długo stosować?

Cynku nie należy stosować przewlekle, ponieważ duże dawki mogą spowodować niedokrwistość z powodu niedoboru miedzi i żelaza [11]. Niektórzy sugerują, aby stosować go nie dłużej niż 2 tygodnie [7]. Dlatego też warto naturalnie wspierać swoją odporność za pomocą pełnowartościowej diety i regularnej aktywności fizycznej. Jeśli potrzebujesz pomoc w zbilansowaniu swojego jadłospisu, możesz na mnie liczyć!

DIETA ONLINE
Osiągnij wymarzoną sylwetkę, doskonałe samopoczucie i zadbaj o swoje zdrowie pod okiem specjalisty!
Sprawdź moją ofertę!
Dieta online, dietetyk online Magdalena Marcola

Podsumowanie

Cynk do ssania może być skutecznym wsparciem w walce z przeziębieniem, pomagając skrócić czas trwania infekcji i łagodząc objawy. Możesz liczyć na te efekty jeśli zastosujesz go na początku choroby, w odpowiedniej formie i dawce. Suplementacja cynkiem powinna być jednak przemyślana, aby uniknąć skutków ubocznych. Pamiętaj, że stosowanie cynku przez okres dłuższy niż dwa tygodnie bez konsultacji z lekarzem nie jest zalecane.

Bibliografia

  1. Roohani N, Hurrell R, Kelishadi R, Schulin R. Zinc and its importance for human health: An integrative review. J Res Med Sci. 2013 Feb;18(2):144-57.
  2. Tuerk MJ, Fazel N. Zinc deficiency. Curr Opin Gastroenterol. 2009;25(2):136-143.
  3. Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie, red. Jarosz M., Rychlik E., Stoś K, Charzewska J.,  Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny, Warszawa 2020.
  4. Pecora F, Persico F, Argentiero A, Neglia C, Esposito S. The Role of Micronutrients in Support of the Immune Response against Viral Infections. Nutrients. 2020;12(10):3198.
  5. Read SA, Obeid S, Ahlenstiel C, Ahlenstiel G. The Role of Zinc in Antiviral Immunity. Adv Nutr. 2019;10(4):696-710.
  6. Fact Sheet for Health Professionals. Zinc.
  7. Sroczyńska, M.; Luchowska, A.; Żaczek, A. Zinc for the Common Cold: Is It Worth a Try?. J Educ Health Sport. 2023, 13, 74-78.
  8. Hemilä H, Chalker E, Tukiainen J. Quantile Treatment Effect of Zinc Lozenges on Common Cold Duration: A Novel Approach to Analyze the Effect of Treatment on Illness Duration. Front Pharmacol. 2022;13:817522.
  9. Wang MX, Win SS, Pang J. Zinc Supplementation Reduces Common Cold Duration among Healthy Adults: A Systematic Review of Randomized Controlled Trials with Micronutrients Supplementation. Am J Trop Med Hyg. 2020 Jul;103(1):86-99.
  10. Hemilä H. Zinc lozenges and the common cold: a meta-analysis comparing zinc acetate and zinc gluconate, and the role of zinc dosage. JRSM Open. 2017 May 2;8(5):2054270417694291.
  11. Willis MS, Monaghan SA, Miller ML, et al. Zinc-induced copper deficiency: a report of three cases initially recognized on bone marrow examination. Am J Clin Pathol. 2005;123(1):125-131.
Magdalena Marcola

Magdalena Marcola

Jestem absolwentką Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, gdzie uzyskałam tytuł magistra dietetyki klinicznej i od ponad 5 lat pomagam skutecznie zmieniać nawyki żywieniowe. W prosty i przystępny sposób wyjaśnię Ci skomplikowane zagadnienia związane z żywieniem. Znajdziesz tu praktyczne porady, a także odpowiedzi na nurtujące Cię pytania dotyczące diety i zdrowia. Chcesz poczuć się lepiej, mieć więcej energii i cieszyć się zdrowiem? A może chcesz schudnąć, zbudować mięśnie lub po prostu poprawić swoją sylwetkę? Znajdziesz tu wszystko, czego potrzebujesz, aby osiągnąć swój cel. Mój blog jest dla Ciebie! Sprawdź moje treści i odkryj, jak zdrowe odżywianie może zmienić Twoje życie!

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *