Magdalena Marcola
dietetyk kliniczny
BMI (ang. Body Mass Index — Wskaźnik Masy Ciała) to z pewnością najbardziej popularny i powszechny, ale przy okazji też bardzo kontrowersyjny wskaźnik. Obliczając BMI, staramy się określić, czy dana osoba ma prawidłową masę ciała, niedowagę, nadwagę lub otyłość wyłącznie na podstawie informacji o wzroście i aktualnej masie ciała. Z tego powodu obliczanie BMI sprawdza się bardziej w badaniach przeprowadzanych na dużych populacjach. W przypadku osób indywidualnych stanowi jedynie wartość orientacyjną. Korzystanie z kalkulatora BMI może być pomocne w ocenie zagrożenia chorobami związanymi z nadwagą i otyłością jak np. cukrzyca czy miażdżyca. Przyjęto, że wyższe BMI wiąże się ze zwiększonym ryzykiem dla zdrowia, a nawet życia.
Jak obliczyć BMI?
BMI to iloraz masy ciała wyrażonej w kilogramach oraz wzrostu wyrażonego w metrach podniesionego do kwadratu. Do obliczenia BMI używa się następującego wzoru:
Wzór: BMI (kg/m2) = masa ciała [kg] / wzrost2 [m2]
Normy BMI:
- BMI: <18,5 – niedowaga
- BMI: 18,5–24,99 – prawidłowa masa ciała
- BMI: 25,0–29,99 – nadwaga
- BMI: 30,0–34,99 – otyłość I stopnia
- BMI: 35,0–39,99 – otyłość II stopnia (duża)
- BMI ≥ 40,0 – otyłość III stopnia (chorobliwa)
W czym może pomóc korzystanie z kalkulatora BMI?
Kalkulator BMI jest przydatny przede wszystkim do:
- oceny porównawczej populacji czy grup społecznych, gdyż dobrze koreluje z zawartością tkanki tłuszczowej w organizmie,
- oceny ryzyka zagrożenia nadwagą i otyłością oraz chorobami związanymi z nadmiarem tkanki tłuszczowej, np. cukrzycą, chorobą niedokrwienną serca czy miażdżycą,
- kontrolowania zmian masy ciała podczas redukcji.
Kalkulatora BMI nie powinniśmy używać w stosunku do:
- dzieci i młodzieży – do oceny nadwagi i otyłości w tej grupie wiekowej stosuje się specjalne siatki centylowe dostosowane do danej populacji,
- kobiet w ciąży – aby oszacować prawidłową masę ciała u kobiet ciężarnych, opieramy się na rekomendowanych zakresach przyrostu masy ciała w zależności od wartości wskaźnika BMI przed ciążą,
- osób o rozbudowanej masie mięśniowej – ich wskaźnik BMI mieści się zwykle w przedziale określającym nadwagę, a nawet otyłość, nie jest więc miarodajny,
- sportowców – u zdrowych osób uprawiających sport wskaźnik BMI może wskazywać na nadwagę lub otyłość (np. w sportach siłowych) lub na niedowagę (np. u szczupłych i wysokich lekkoatletów).
Mimo wielu wad wskaźnik ten jest powszechnie wykorzystywany przez lekarzy i dietetyków na całym świecie ze względu na swoją prostotę, małą ilość niezbędnych do obliczeń danych oraz względną dokładność.